Ada çayı (Salvia), ballıbabagiller (Lamiaceae) familyasından Salvia cinsini oluşturan kokulu bitkilere verilen ad.
Toplama/Kurutma
Bilimsel sınıflandırma
|
Bitki yaprakları çiçeklenme öncesi, Mayıs-haziran aylarında toplanır. Etken maddelerinin doruğa ulaştığı öğlen saatlerinde toplanan yapraklar, gölgeli ve havadar bir yerde kurumaya bırakılır. İyice kuruduktan sonra ince kıyılarak, hava almayan kaplarda saklanır
Bu bitkinin çiçekleri, gargara ve adaçayı sirkesi yapmak için toplanır (bir avuç çiçek, doğal sirkenin içinde bir süre bekletilir) ve elde edilen sirke, uzunca bir süre hasta yatağından kalkamayan kişilere rahatlatıcı ve canlandırıcı anlamda sürülerek, masaj yapılır. Yapraklar daha çiçeklenme başlamadan, mayıs ve haziranda toplanır. Bitki kuru ve güneşli günler boyunca, eterli yağlar oluşturduktan sonra, yapraklar öğlen güneşinde toplanır ve gölgede kurutulur. Adaçayı, çok eski çağlarda da ünlü bir şifalı bitki olarak tanınırdı. 13. asırdan kalma bir dizede şöyle deniyor: “Eğer dikmişsen adaçayını bahçeye, ne gerek var ölmeye!"
Bu bitkinin çiçekleri, gargara ve adaçayı sirkesi yapmak için
toplanır (bir avuç çiçek, doğal sirkenin içinde bir süre bekletilir) ve
elde edilen sirke, uzunca bir süre hasta yatağından kalkamayan kişilere
rahatlatıcı ve canlandırıcı anlamda sürülerek, masaj yapılır. Yapraklar
daha çiçeklenme başlamadan, mayıs ve haziranda toplanır. Bitki kuru ve
güneşli günler boyunca, eterli yağlar oluşturduktan sonra, yapraklar
öğlen güneşinde toplanır ve gölgede kurutulur. Adaçayı, çok eski
çağlarda da ünlü bir şifalı bitki olarak tanınırdı. 13. asırdan kalma
bir dizede şöyle deniyor: “Eğer dikmişsen adaçayını bahçeye, ne gerek
var ölmeye!"
Adaçayının eski çağlarda da ne büyük bir övgü ile anıldığını, çok
eski bir şifalı bitki kitabı şöyle anlatıyor: "Kutsal Meryemana, Bebek
İsa ile Herodes’un gazabından kaçmak zorunda kaldığında, kendisini
saklamaları için, çayırdaki tüm çiçeklerden yardım istemiş, ama hiçbir
çiçek ona yanıt vermemiş. İşte o zaman adaçayı eğilmiş ve Meryemana
sığınacak bir yer bulmuş. Onun sık ve koruyucu yapraklarının arasına
girerek Herodes’un askerlerinden saklanmış ve askerler onu görmeden
geçip gitmişler. Tehlike geçiştirildikten sonra, saklandığı yerden çıkan
Meryemana, tatlı sesiyle adaçayına şöyle demiş: Bu andan sonra sonsuza
dek insanların en çok sevdiği çiçek sen olacaksın. Seni, insanları tüm
hastalıklardan koruyacak kadar güçlü kılıyorum. Bana yaptığın gibi,
onları da ölümden kurtar!” İşte o zamandan beri adaçayı, insanları
iyileştirmek ve onlara yardım etmek için her yıl yeniden çiçekleniyor.
Tüylü ve beyazımsı bir renkte olan yapraklarının kurusu çay gibi haşlanarak içildiği gibi, et yemeklerine koku ve lezzet vermek için de kullanılır. Özellikle karaciğer, ördek, kaz, tavuk ve av hayvanlannın kızartmalannda çok hoş bir koku ve tat verdiği için kullanılir. Avrupa ülkelerinin mutfaklannda kızarmış patateslerin, hamurlara koyulan yağların kokulandırılmasında, salamuralarda, etlerin dinlendirilmesinde çok kullanılır. Ayrıca haşlanarak yapılan çayı kadınların göğüslerini büyütmekte de yararlıdır.
Ada çayı 30-70 cm boyunda olan bitkinin menekşe renkli çiçekleri
halka dizilişlidir. Karşılıklı olan beyaz keçeli yaprakları gümüş gibi
parıldar ve acımtırak, ıtırlı bir koku yayarlar. Bahçe ada çayı, güneşli
bir yerde yetiştirilmelidir. Don olayına karşı duyarlı olduğu için, kış
boyunca çam dalları ile örtülmesi doğru olur. Bir başka tür olan çayır ada çayı (Salvia pratensis),
çayırlarda, bayırlarda ve meralarda yetişir. Çevresine ıtırlı hoş bir
koku yayan mavi–menekşe renkli çiçeklerin pırıltısı uzaklardan
seçilebilir. Çayır ada çayı (Anadolu adaçayı) batı ve güney-batı
Anadolu'da bol olarak yetişmektedir. Anadolu
ada çayından "elma yağı" veya "acı elma yağı" denilen yağ da
üretilmektedir. Bu tür adaçayı da kimyasal yapı ve tedavi etkisi
bakımından tıbbi (bahçe) adaçayına benzemektedir.
size verebileceğimiz en son bilgi adaçayının bitki çaylı gibi düşünülmemesidir... bir çok derde ilaç olan bu bitkiyi dikkatli ve özenli herbalistimiz adnan yıldırımın uyarılarını dikkate alarak kullanmanızı tavsiye ederiz
Yorum Gönder
yorumlarınıza ve yorum sayfası üzerinden bize sorduğunuz sorularınaza en kısa sürede dönmeye çalışacağız daha sağlıklı bir iletişim için sağ alt köşede çıkan whatsapp ikonuna tıklar iseniz direk whatsapp iletişimi sağlayabilirsiniz.
Not: Yalnızca bu blogun üyesi yorum gönderebilir.