1.08.2014 - 1.09.2014

Ihlamur, Linde, Tilia cordata Miller
Tilia platyphyllos SCOPOLI
Familyası: Ihlamurgillerden, Lindengeâchse, Tiliaceae
Drugları:
Ihlamur çiçeği; Tiliae flos
Ihlamur yaprakları; Tiliae folium
Ihlamurun genellikle çiçekleri ve nadiren de yaprakları çay ve natürel ilaç yapımında kullanılır.

Giriş: Ihlamurun bilinen 25 alt türü mevcuttur ve bunlardan en çok kullanılanları Küçük yapraklı Ihlamur (Kış Ihlamuru); Tilia cordata MILLER, Büyük yapraklı Ihlamur (Yaz Ihlamuru); Tilia platyphyllos SCOPOLI en çok kullanılan ve ikisi arasında kullanım bakımından pek ayırım yapılmaz. Gümüş Ihlamuru; Tilia tomentosa MOENCH bu tür genellikle Türkiye ve Kuzey Akdeniz ülkelerinde kullanılır. Ayrıca Kafkaslarda Kafkas Ihlamuru; Tilia rubra, Amerika Ihlamuru; Tilia americana L., Çin Ihlamuru; T.chinensis MAXIM ve Hollanda Ihlamuru; Tilia vulgaris gibi bölgesel olarak da kullanılan Ihlamur çeşitleri mevcuttur. Fakat en hoş kokulu ve en çok kullanılan türler Yaz ve Kış Ihlamuru olup diğerleri henüz yeterince incelenmemiştir. Yaz Ihlamuru Mayıs ortalarına doğru çiçek açmaya başlar ve bunu 14 gün sonra Kış Ihlamuru takip eder.
Botanik:Yaz Ihlamurunun (Büyük yapraklı Ihlamur) yaprakları Kış Ihlamuruna göre büyükçe, alt yüzeyinin damarlı olan kısımlarında beyaz tüyler mevcuttur. Kış Ihlamurunun yaprakları biraz daha küçük ve alt yüzeyindeki damarların üzerinde kahverengimsi tüyler mevcuttur. Her iki türünde yaprakları kalp şeklinde, alt yüzeyi koyu yeşil ve kenarları kertiklidir. Çiçeklerle yapraklar arasında bir tane kanat yaprak bulunur ve bu yaprak oval şekilde olup açık yeşil renktedir. Kanat yaprak hafif olması nedeniyle rüzgârlı havada olgunlaşan tohumları uzak yerlere taşınır ve bu yapraklarda genellikle çiçeklerle toplanarak kurutulur ve kullanılır. Yaz Ihlamurunun çiçek salkımında 3-5 çiçek ve Kış Ihlamurunun salkımında 5-13 çiçek bulunur yani Kış Ihlamuru daha verimlidir. Çiçekleri sarımsı beyaz 5 adet küçük oval taç yapraklar ortada bir göbek ve onun etrafında ucu esmerimsi döllenme tozlukları bulunur.
Yetiştirilmesi:
Türkiye’nin hemen her bölgesinde Ihlamur problemsiz yetişir. Şayet park, bahçe, cadde, sokak ve bulvarlara Ihlamur ağacı ekilirse hem çevre kirliliğine karşı çevremizi güzel kokulu Ihlamur ile korumuş olur hem de başta arılar olmak üzere diğer böceklere yaşama şansı vermiş oluruz.
Hasat zamanı:
Mayıs ayından Ağustos’a kadar Ihlamur çiçekleri top¬lanır. Çiçeklerin hemen açtıktan sonra toplanması ile kaliteli Drug (ilaç) elde edilir. Fakat asla yol kenarları, otoban kenarları ve kimya fabrikalarının civarında yetişen Ihlamurların çiçekleri toplanmamalıdır. Çünkü kirli çevreden toplanan çiçeklerle sağlığımız tehlikeye atarız. Çiçeklerle birlikte kanat yapraklarda toplanır, kurutulur ve kuruturken ısının 40˚’den fazla olmaması gerekir.
Malesef şifalı bitkiler toplama, kurutma, paketleme ve depolama işlemleri sırasında çok yanlışlar yapılmaktadır. Bitkinin şifalı kısmı yaprak veya çiçekleri ise asla Güneş altında kurutulmaz ve mutlaka gölgede kurutulmalıdır.
Ayrıca örneğin bitki 5 günde kurudu ise, 2 gün daha kurumada bırakmak mahzurludur, çünkü birleşimindeki eterik yağları kaybettiğinden kalitesi düşer. Sadece bitki kökleri Güneş’te kurutulur ve kurur kurumaz hemen paketlenip depolanması gerekir. Şifalı bitkilerin Aktarlar’da açıkta satılması kalitesini kısa sürede düşürür ve etkisini oldukça azaltır.
Birleşimi:
Çiçeklerinin birleşimindeki maddeleri sırası ile şöyle sıralayabiliriz;
a) Flavonit türevleri %1 civarında olup başta; Rutin, Hyperosid, Quercitirin, Isoquercitirin, Astragalin, Tilirosid (6-p-Kumasit-ester Tilirosid), Kâmpferol, 3-O-Gluco-7-O-rhamnosid ve Kâmpferol-3,7-dirhamnosid içerir.
b) Fenolasitlerden; p-Kumarasit, Chlorogenasit ve Kahve asidi en önemlisidir.
c) Sabit yağlardan; Palmitinasit, Linolasit, Linolenasit ve Oleik asit
d) Eter yağı türevleri %0,04-0,1 oranında bulunur ve en önemlileri; 1) Monoterpenler; 1,8 Cineol, Linalool, Campfer, Carvon, Geraniol, Thymol, Carvacrol, Anethol, Eugenol ve Campher
e) Sesquiterpenler; β-Caryophyllenoxid, Farnesol ve β-Caryophyllen
f) Ayrıca Tanen, Musilaj ve Tocopherol (E-vitamini) içerir.
Tesir şekli:
Sinirleri kuvvetlendirici, teskin edici, uyutucu, kramp çözücü, terletici, idrar söktürücü, damarları hafif büzücü, göğsü yumuşatıcı, kuvvetlendirici, hafif müshil yapıcı, İmmun sistemi  kuvvetlendirici ve ısıtıcı özelliklere sahiptir.
Araştırmalar:
Chicago Üniversitesinde Çocuk doktorları Traısmann, Hardy ve ekibi gripli çocukları üç gruba ayırmışlar ve ayrı ayrı tedavi metotları uygulamışlardır. Birinci gruptaki 55 çocuğa sadece Ihlamur çayı verilmiş ve yatak istirâhati, İkinci gruptaki 37 çocuğa Ihlamur çayı Sulfanomid’le, Üçüncü gruptaki 67 çocuk ise sadece antibiyotikle tedavi edilmiştir. Bu deneylerin sonucunda sadece Ihlamur çiçek çayı ile tedavi olanlar daha kısa sürede iyileşmişler ve de kimyasal antibiyotiklerin yan tesirlerinden de korunmuşlardır. (LP.265)
Kullanılması:
a) Araştırmalara göre grip’in daha kısa sürede iyileşmesini sağlar.
b) Komisyon E’nin 01/09/1990 tarih ve 164nolu Monografi bildirisine göre başta; üşütme hastalıkları ve öksürüğe karşı kullanılır.
c) Halk arasında; Ihlamur çayı başta üşütme hastalıklarından; öksürme, grip, boğazı üşütme, bronşit, böbrekler ve mesane nezlesi, mide ve bağırsakların nezlesi gibi rahatsızlıklara karşı kullanılır.
Açıklama:

Ihlamurun en belirgin özelliğinin terletici olmasıdır. Bazı yazarlar bu özelliğinin birleşimindeki 70 çeşit Eter yağı türevlerinden dolayı olduğunu, bazıları da Musilajın ve diğer bir grup ise Flavonitlerin bu etkiyi yaptığını ileri sürmektedirler. Hatta Ihlamurun terletici özelliğe sahip olmadığını bunun sıcak suyun bir etkisi olduğunu ileri sürenler bile vardır. Fakat şurası bir gerçektir ki Ihlamur, Mürver, Papatya ve Jaborandi gibi çok iyi bir terletici olduğu binlerce yıllık tecrübe ve yeni yeni yapılan klinik araştırmalar bunu ispatlamaktadır. Ihlamur aynı zamanda sinirleri teskin edici ve iyi bir uyutucu bitkisel ilaçtır. Şayet kişi uyuyamıyor ise akşamları içeceği 1-2 bardak Ihlamur çayı rahat ve iyi bir uyku kazandırır. Uyumayan küçük çocukları ve bebekler Ihlamur çayının demiyle banyo yapılır ise güzel bir uyku alırlar. Almanya’da satılan kaliteli bir çocuk şampuanı Ihlamur ve Papatya çiçeklerinin ekstresinden yapılır. Bu şampuanı yıllardır bende kullanmaktayım. Zira büyüklerin kullandığı şampuanlar insan sağlığına oldukça zararlıdır. Ihlamur çiçeklerinin bir diğer özelliği de Göz nezlesi ve iltihaplarına karşı iyi biri ilaç olmasıdır. Ayrıca insanın direncini artırır, immun sistemini (bağışıklık sistemi) kuvvetlendirerek başta virüs ve bakterilerin neden olduğu bulaşıcı hastalıklar, üşütme hastalıkları ve gribin kısa zamanda yenilme¬sini ve kişinin yeniden sağlığına kavuşmasına yardımcı olur.
Çayı:
İki kahve kaşığı ıhlamur çiçeği demliğe konur ve üzerine 300-500ml kaynar su ilave edilerek 5-10dk bekletildikten sonra süzülerek içilir.
Çay Harmanları;
Terletici çayı (ateşli hastalıklarda terlemek isteniyorsa);
>20 gr Söğüt kabuğu
>20 gr Mürver çiçeği
>20 gr Ihlamur çiçeği
>20 gr Huş yaprağı
>10 gr Ergeç sakalı çiçeği
>10 gr Papatya çiçeği
Bronşit çayı;
>20 gr Rezene tohumu
>20 gr Kekik otu
>15 gr Adaçayı yaprağı
>10 gr İzlanda yosunu
>10 gr Ihlamur çiçeği
>10 gr Hatmi kökü
>15 gr Sinirli ot
Grip ve ateşli üşütme hastalıkları çayı;
>30 gr Ihlamur çiçeği
>30 gr Mürver çiçeği
>20 gr Söğüt kabuğu
>5 gr Meyan kökü
>5 gr Ebe gömeci çiçeği
>10 gr Papatya çiçeği
Üşütme çayı (terletici, iltihapları önleyici ve İmmün sistemi kuvvetlendirici);
>25 gr Ihlamur çiçeği
>25 gr Mürver çiçeği
>20 gr Papatya çiçeği
>15 gr Söğüt kabuğu
>15 gr Kekik otu
Üşütme çayı (terletici, iltihapları önleyici ve İmmün sistemi kuvvetlendirici ve idrar söktürücü);
>25 gr Ihlamur çiçeği
>25 gr Mürver çiçeği
>25 gr Altın başak otu
>15 gr Söğüt kabuğu
>10 gr Huş yaprağı
Ateşli hastalıklar çayı (iltihapları önleyici, ateş düşürücü ve İmmün sistemi kuvvetlendirici);
>25 gr Ihlamur çiçeği
>25 gr Mürver çiçeği
>25 gr Keçi sakalı çiçeği
>15 gr Söğüt kabuğu
>10 gr Kekik otu
Nezle ve burun boşluğu iltihaplanmasına karşı çay (iltihapları önleyici, balgam söktürücü, tahrişi önleyici ve İmmun sistemi kuvvetlendirici);
>25 gr Papatya çiçeği
>25 gr Adaçayı yaprağı
>25 gr Kekik otu
>15 gr Göz otu
>10 gr Çentiyan kökü
Nezle ve burun iltihaplanması çayı (iltihapları önleyici, balgam söktürücü, tahrişi önleyici ve İmmün sistemi kuvvetlendirici);
>20 gr Sinirli ot
>20 gr Papatya çiçeği
>20 gr Adaçayı yaprağı
>20 gr Kekik otu
>10 gr Ebe gömeci çiçeği
>10 gr Ihlamur çiçeği
Göğüs ve Öksürük çayı
>50 gr Ihlamur çiçeği
>20 gr anason tohumu
>30 gr Kekik otu
>10 gr Ebe gömeci çiçeği
Banyosu:
Terleme banyosu; üşüten ve gripli kişi için Mürver çiçeği, Ihlamur çiçeği, Papatya çiçeği ve Kuşburnu karışımından 20-40 gr bir demliğe konur. Üzerine 1-2 lt kaynar su ilave edildikten sonra 5-10 dk demlenmeye bırakılır ve demi içi sıcak su (37˚-42˚) ile dolu olan küvete ilave edilir ve bu suyla banyo yapıldıktan sonra en az 20-30 dk yatılır. Bu banyo kişiyi terletir ve hastalığını bir an önce atlatmasını sağlar. El ve ayak banyoları; ayakların şişmesi halinde Mürver çiçeği, Ihlamur çiçeği ve Papatya çiçeklerinin karışımından 20-30 gr demliğe konulduktan sonra 1-2 lt kaynar su ile haşlanır ve 5-10 dk demlenmeye bırakıldıktan sonra süzülür. Demle 2-3 lt sıcak su ılıştırıldıktan sonra ayaklar 20-30 dk bu suyla banyo yapılır. Başka bir metot ise deme iki havlu emdirilerek bu havlular şişen ayaklara sarılır ve bu sargı 20-30 dk ayaklarda kalır ve sonra çıkarılır.
Yan tesirleri:
Yaz ve Kış Ihlamurlarının çiçek, kanat yaprak ve yapraklarından elde edilen çay veya natürel ilaçların bir yan tesiri yoktur. Fakat aşırı dozda ve aylarca içilmesinin kalbe zarar verebileceği ve bu nedenle sürekli içilmesinin sakıncalı olduğu bazı uzmanlarca iddia edilmektedir.
Gümüş Ihlamur, Tilia tomentosa
Türk Ihlamuru
Birleşimindeki Mannozlardan dolayı başta; bal arsı, yabani arı ve üzüm arısı için çok tehlikeli bir zehir teşkil eder ve de öldürür. Çünkü Mannozların arılarda bir sonraki basamağa dönüşmesini sağlayacak olan Fosformannozlar-Izomeraze enzimi olmadığından zehirlenme hastalığı hasıl olur. Şayet Gümüş Ihlamurunun çiçekli zamanında altına bakacak olursanız bu arıların ölülerini görürsünüz. Bu nedenle Gümüş ıhlamurun yerine Yaz veya Kış Ihlamuru yetiştirilmelidir. İnsanlara bir zararı dokunmaz.

 Ey  kardeşim hikmet ehli demişlerdirki
Yazın güneşten sakınmak, gölgeli yerlerde gezmek ve oturmak, safra maddesini mahveden soğuk yiyecek ve içeceklere alışmaktan çekinmek, çok sıcak yemeklerden sakınmak, kavun karpuz gibi sulu meyveleri tüketmek, beyaz ve ketenden yapılan elbiseleri giymek, fazla cinsel ilişkiye girmemek ve soğuk su ile yıkanmak, sabahın soğuğundan, öğlenin sıcağından sakınmak, kışın yünlü elbise giyip yağlı gıda tüketmek sağlık açısından çok faydalıdır.

Vücudun her organını özelliklerine göre işletmek faydaladır. Mesela elleri eşyayı kaldırıp indirmekle, ciğerleri bol bol temiz hava alıp vermekle, gırtlağı güzel kelam etmek şarkı söylemekle, kulağı güzel şeyleri hoş kelamları nameli sesleri dinlemekle, göz güzel şeylere bakmakla, hafıza okuma ezberleme ve öğrenmekle kuvvet kazanır ve gelişir.
Mariftetnamede geçen ilginç bilgiler

Ata binmek tüm vücudu harekete geçirdiği için çok faydalıdır. Vücudu işleten yarışlar su sporları gibi oyunlarda çok faydalıdır. Deniz seyahati kan, safra ve sevda gibi sıvıların akımını kolaylaştırdığı ve çoğalttığı, mideye etki yaptığı içinfaydalıdır. Vücutta su birikimini hatta cüzzam gibi hastalıkları iyi eder. Mümkün olduğu kadar istifra etmemeli çünkü kusmak faydalı gıdayıda dışarı atar.

Kızmanın azı korkaklık, fazlası kudurma, ortası cesarettir, İtidal vücuda sıhhat nefse izzet verir. Şehvetin fazlası şer, azı pısırıklık, ortası iffettir. Şehvette itidal bedene sağlık nefse lezzet ve selamettir.

Eğer şehvet nefsi istila eder bedene galip gelirse aşk adını alır.Aşk tehlikelidir.Aşkın sebebi sevgilinin güzelliğini gözünde büyütmek her zaman hayali ile meşgul olmak ve onu düşünmektir. Aşık sararır zayıflar gözleri çöker gözler güzel bir şey seyrediyormuş gibi gülümserken  içi dertle üzüntü ile doludur , sesi hazindir, uykusu azdır. Eğer doktor elini aşığın nabzına koyup tanıdığı kızların isimlerini usul usul söylerse sevdiği kızın adı geçtiğinde nabız atışları hızlanır rengi sararır be bu halinden sevgilisinin kim olduğu anlaşılır. Sevgilisine kavuşamayan aşık gittikçe derinleşen sevisi ile karasevdaya düşer hatta delirebilir..

İnsan sağlığını korumak için yemekten 2-3 saat sonra yatmalı. Midesi güç sindiriyorsa evvela sağ tarafa yatmalı ki ciğer, mide üzerine yaslanmalı ve onu ısıtmalı sonra sol tarafında yatmalı. Uykuda iken karnın harareti artar ve yemeğe etki eder. Uykusu 8 saatten fazla olanın dimağı rutubetlenir. Fazla uykusuz kalanı banyo yapmak rahatlaştırır. Yoğurt ve arpa suyu gibi şeyleri yemek veya içmek insanın uykusunu artırır.

Sıhhatini korumak isteyen Buğday ekmeği, hafif tatlılar,tavuk ve kırmızı et yemeli, küçük lokmalar almalı fazla çiğnemeli, meyvelerden,incir, üzüm ve bunlara benzer sulu meyveler tüketmeli kuru meyveleri çok yememeli, Katiyyen iştah yokken yemek yememeli, işatahı gelince hemen yemek yemeli,geciktirmemeli.
Hazım olmamış yemekler üzerine katiyyen yemek yememeli, yemek yeme zamanını fazla uzatmamalı ki hepsinin hazmı birlikte olsun. Çok çeşitli yemek yememeli ki hepsinin hazım süreleri farklıdır.

Günde iki defa yemek vücüda sıhhat ruha hafiflik verir. Doymadan yemekten kalkanları ömürleri sıhhatla geçer. Balıkla  yoğurdu birlikte yemek vücuda zararlıdır. Felç ve cüzzam gibi hastalıkları doğurur. Yoğurtla hamızı beraber yemek iyidir. Sütlü üzerine suvik, paça üzerine üzüm, herise ( buğdayla et pişirimi ) üzerine nar yemek ve pirinçle sirkeyi birlikte yemek bedene zarar ve mideye ziyandır. ( Ekmekle kuru üzümü az yiyen doktora muhtaç olmaz) derler.

  Şişmanlamak isteyen zayıf insanlar, yemeği mide ve bağırsaklarda durdurup şişmanlığa sebep olan fıstık, fındık, badem, leblebi, pişmiş buğday ve pirinç, kavun, haşhaş ve benzerlerinin çekirdeklerini, inek sütüyle kaynatıp sabah ikişer kaşık yerse şişmanlatır. Eğer ilkbaharda sütü kaynatıp tuzla çürüterek 40 sabah yemekten evvel iki fincan içip bir saat arka üstü yatılırsa orta derecede şişmanlatır.

  Şişman olanların zayıflaması için de az yemek yemek, hamama çok devam etmek suretiyle şişmanlık gider ve rahata kavuşulur.  Suyu yemekten önce içmek iyi değildir. Açken yürümek, yerde yatmak, mercimekle arpa ekmeği, beyaz peynir yemek ve vücuttaki yağlar eriyinceye kadar bu rejime devam edilirse vücud zayıflar ve rahat eder. Suyu, yemekten 2-3 saat sonra içmek faydalıdır. Yemek arasında su içmek, hastalıkları önler. Hele midesi zayıf olanlar için yemek arasında ve yemek bitince su içmek faydalıdır. Böylece iştihası az olan kuvvet bulur. Çünkü zayıflık hararetin ( ısının ) çokluğundan ileri gelir. Su içince hararet azalır.
 
  Sabah, mide boşken, terli iken, cima ve hamamdan sonra ve meyve, bilhassa kavun yedikten sonra su ve özellikle soğuk su içmek zararlıdır. Eğer bu sayılan zamanlarda dayanılmazsa bardaktan üç yudum kadar emilerek içilir. Çünkü; içtikçe susuzluk artar. Eğer sabredilirse o susatan madde vücutta erir ve susuzluk kendiliğinden gider. Bazen de bu gibi susuzlukları bal gibi tatlı şeyler giderir. Ayakta su içmek hatalıdır. Tabiatında kabızlık olanlar, incir, sinameki gibi maddelerle yumuşamaları sağlıkları için gereklidir. Bilhassa yaşlılarda yumuşaklık rahat ve selâmettir.

   Eğer tabiatında yumuşaklık varsa sümak ve koruk, limon gbi şeyler yemeli. Yemekten midesi bozulanlar kussun. Kusma kolay olmuyorsa kaynamış sıcak su için yan yatmalı veya bir parmak bala tuz katıp makattan içeri verip beklemeli. Bir müddet sonra o bozuk yemek çıkar ve rahat eder. Sonra elma gibi , mideye kuvvet veren meyveler yemeli, banyo yapmalı.

   Eğer ishal olursa gül yaprağı dövülmüş mazı, kavrulmuş zamk, ermeni toprağı, reyhan tohumu, kemmün gibi şeyler yemeli veya ekşi elma, nar, ayva, limon gibi hamizi meyveler yenirse çok faydalı olur.

    Marifetname Cilt 1 sayfa 51,52,53 İbrahim Hakkı Erzurumî

ivythemes

{facebook#YOUR_SOCIAL_PROFILE_URL} {twitter#YOUR_SOCIAL_PROFILE_URL} {google-plus#YOUR_SOCIAL_PROFILE_URL} {pinterest#YOUR_SOCIAL_PROFILE_URL} {youtube#YOUR_SOCIAL_PROFILE_URL} {instagram#YOUR_SOCIAL_PROFILE_URL}

İletişim Formu

Ad

E-posta *

Mesaj *

Blogger tarafından desteklenmektedir.
Javascript DisablePlease Enable Javascript To See All Widget