fosfor mineralinn faydalar ve zararları

Fosfor vücudumuz için zorunlu minerallerden biridir ve vücutta en çok bulunan minerallerin kalsiyumdan sonra ikincisidir.Toplam vücut ağırlığımızın yaklaşık % 1 ini oluşturur. Vücuttaki her hücrede fosfor bulunur. Bununla birlikte fosforun % 80 i kemik ve dişlerimizde bulunmaktadır.

Fosforun faydaları

Fosfor kemik ve dişlerin oluşumunda büyük rol oynar. Doku tamirinde, büyüme için gerekli olan proteinin sentezinde, karbonhidrat ve yağların vücut tarafından kullanılmasında etkisi vardır.Ayrıca enerjinin depolanması ve kullanılmasında gerekli olan ATP nin yapı taşıdır.Fosfor B vitamini ile birlikte çalışır. Kas kasılmasına, böbreklerin faaliyetlerine, kalp atımının düzeninin sürdürülmesine ve sinir iletilerine yardımcı olur.

Günlük Fosfor İhtiyacı

Vücudumuz için gereken fosforu günlük diyetimiz ile alırız.Gıdalarla alınan fosforun % 70 i barsaklardan emilir ve özellikle kemiklerde depo edilir. Dolaşımdaki inorganik fosfor düzeyi, parathormon, vitamin D, barsaklardan absorbsiyon, renal fonksiyon, kemik metabolizması ve beslenme ile ilgilidir. Günlük fosfor ihtiyacı:

• İlk bir yaş: 100-275 mg
• 1-3 yaş: 460 mg
• 4-8 yaş: 500 mg
• 9-18 yaş: 1250 mg
• Erişkinler: 700 mg
• Hamile veya emziren kadınlar:
• 18 yaşından küçük: 1250 mg
• 18 yaşından büyük:   700 mg

18 yaşından büyük:   700 mg

Fosfor içeren yiyecekler: Hemen hemen her yiyecekte fosfor bulunursada en zengin kaynağı protein içeriği yüksek olan et ve süt ürünleridir. Kalsiyum ve protein açısından zengin beslenen kişiler, fosfor içinde zengin beslenmektedirler. Besin mg/100gr Balıklar Alabalık 238 Balık Unu 3100 Kılıç 258 Levrek 180 Sardalya 215 Uskumru 274 Havyar 355 Istakoz 183 Karides 166 Midye 236 Etler Az Yağlı Dana Eti 201 Orta Yağlı Dana Eti 193 Yağlı Dana Eti 185 Az Yağlı Koyun Eti 151 Orta Yağlı Koyun Eti 147 Yağlı Koyun Eti 135 Tavuk Eti &160 Beyin 312 Dana Karaciğer 332 Dana Dalak 272 Tavuk Karaciğer 236 Kurubaklagiller- yemişler Ayçiçeği çekirdeği 837 Badem 504 İç Bakla 391 Barbunya 457 Bezelye 268 Börülce 426 Ceviz 380 Çam Fıstığı 604 Fındık 337 Kabak Çekirdeği 1144 Kuru Fasulye 425 Mercimek 377 Nohut 331 Susam 592 Antep Fıstığı 500 Yer Fıstığı 407 Besin mg/100gr Meyveler Armut 11 Ayva 17 Çilek 21 Elma 10 Erik Pestili 107 Hurma 63 Kuru İncir 77 Kuru Kayısı 108 Kayısı Pestili 139 Muz 26 Portakal 20 Şeftali 19 Taze Üzüm 20 Kuru Üzüm 101 Kivi 30 Sebzeler Kuru Bamya 377 İç Bezelye 116 Kurutulmuş Biber 293 Taze Börülce 172 Domates 27 Enginar 176 Kuru Fasulye 377 Kereviz 115 Ispanak 51 Mantar 116 Mısır(Taze) 111 Kurutulmuş Patlıcan 297 Sarmısak 202 Soğan 36 Süt ve Süt Ürünleri Beyaz Peynir 300 Cheddar 512 Gravyer 605 Kaşar 563 İnek Sütü 95 Keçi Sütü 111 Koyun Sütü 158 Yoğurt 90 Yumurta Beyazı 11 Yumurta Sarısı 508 Bazı besinlerin enerji, fosfor, sodyum ve potasyum oranlarını daha ayrıntılı olarakhttp://www.tsn.org.tr/egcalhek/e0507.pdf linkinden bulabilirsiniz. Fosfor eksikliği Birçok gıdada yeterince fosfor mevcut olduğu için fosfor eksikliği ancak uzun süre aluminyum hidroksit içeren antiasit kullanımı veya bazı hastalıklar sonucu ortaya çıkabilir. Osteoporoz, kemik incelmesi, iştah kaybı, yorgunluk, kas ağrıları gibi bazı belirtiler verir. Fosfor Düzeyinin Azalmasına Yol Açan Bazı Sebepler: - Hiperparatiroidizm - D vitamini eksikliği - Hiperinsülinizm - Alkolizm - Diabetes Mellitus - Malabsorbsiyon sendromu - Hipokalemi - Hipotiroidi - Tiyazid diüretiklerin kullanımına bağlı olarak - Kusmalar - Hızlı büyüyen neoplastik hastalıklar - Miyeloma - Mutipl endokrin neoplazi - Hiperventilasyon sendromu Fosfor fazlalığı Karbonatlı içeceklerin çok fazla içilmesi, çok fazla et içeren yemeklerin yenmesi gibi sebeplerle aşırı düzeyde fosfor alınabilir. Direkt olarak toksik etkisi olmasa da kalsiyum emilimini etkiler ve sonuçta osteoporoz ve ya kemik kırıklarının artmasına sebep olabilir.Demir emilimini de olumsuz olarak etkileyebilir. Fosfor Düzeyinin Artmasına Yol Açan Bazı Sebepler: - Hipoparatiroidizm - D vitamin fazlalığı - Pseudohipoparatiroidzm - Kırık iyileşmesi sırasında - Böbrek yetmezliği - Laktik Asidoz - Diabetik ketoasidoz - Akromegali - Addison hastalığı - Üst barsak tıkanıklığı - Paget hastalığı - Multipl miyeloma - Lösemi