lavanta nedir ne işe yarar nasıl kullanılır yan etkileri nelerdir

Lavanta

Genel bakış

Birçok kişi kokusu için lavantaya ( Lavandula angustifolia ya da Lavandula officinalis ) minnettardır. Lavanta çiçekleri  sabun, şampuanlar ve kokusundan fayda sağlayan tüm kozmetik üreticeler için ortak bir üründür. Lavanta adı , "yıkamak" anlamına gelen Latince kök olarak lavranın  kelimesinden gelir. Lavanta, vücudun ve ruhun arınmasına yardımcı olmak için sıklıkla banyolarda kullanıldığı için bu adı almış olabilir. Bununla birlikte, bu bitki ayrıca; uykusuzluk ve endişe ile depresyon ve yorgunluk gibi çeşitli rahatsızlıkların giderilmesinde roma döneminden beri avrupada ve akdenize kıyısı olan tüm ülkelerde kullanılmıştır. Araştırmalar, lavanta kokusu solunduğunda hafif sakinleştirici, yatıştırıcı ve sedatif etkiler yarattığını doğruladı.

Bitki Tanımı

Lavanta Akdeniz'in dağlık bölgelerinde yaşar ve güneşli, taşlık yaşam alanlarında yetişir. Günümüzde, güney Avrupa, Avustralya ve Amerika'da da yetişmektedir. Lavanta, yaklaşık 60 santimetre (yaklaşık 24 inç) bir yüksekliğe kadar büyür, çok dallı ve kökü olan bir kısa çalı türüdür. Çiçeklerini buğday gibi dik, çubuk benzeri, yapraklı, yeşil filizli odunsu dalları taşır. Bir gümüş rengi, dikdörtgen ve sivri olan, doğrudan tabanına tutturulmuş ve spiral olarak kıvrılmış olan gri yeşil dar yaprakları örter.

Lavanta'nın küçük, mavi mor çiçeklerindeki yağ, bitki kokusunu verir. Çiçekler, yapraklar üzerinde kesilen sivri uçlar oluşturan 6 ila 10 çiçek spiralinde düzenlenmiştir.

Kullanılan ürünleri

Uçucu yağı, lavanta bitkisinin taze çiçeklerinden çıkarılır ve tıbbi amaçlı kullanılır. Lavanta çayı tıbbi amaçla veya banyoda aromaterapi olarak kullanılır. 

Tıbbi Kullanımlar ve Endikasyonlar

Lavanta esansiyel yağının uykusuzluk, saç dökülmesi (saç dökülmesi), anksiyete, stres ve postoperatif ağrı gibi çeşitli durumlarda faydalı olabileceğini gösteren bir dizi çalışma bulunmaktadır. Bununla birlikte, bu çalışmaların çoğu hala tam değerini bulmuş diyemeyiz. Lavanta da antibakteriyel ve antiviral özellikler için kesin işe yarıyor diyebiliriz. Lavanta yağı genellikle entegratif tıbta masaj, akupunktur ve kayropraktik manipülasyon gibi diğer formlarında kullanılır.

Uykusuzluk veya ajitasyon

Folklorda huzursuz insanların uykuya dalmasına yardım etmek için yastıklar lavanta çiçekleri ile dolduruluyordu. Bilimsel kanıtlar, lavanta ile yapılan aromaterapinin, sinir sisteminin aktivitesini yavaşlatabileceğini, uyku kalitesini artırdığını, rahatlamayı teşvik ettiğini ve uyku bozukluğu çeken insanlarda ruh halini yükselttiğini gösteriyor. Çalışmalar aynı zamanda esansiyel yağlarla yapılan masajın, uyku  kalitesinde artış, daha istikrarlı ruh hali, daha iyi konsantrasyon ve azalmış kaygı ile sonuçlanabileceğini göstermektedir. Bir çalışmada, lavanta yağı ile masaj yapılan kişilerde, masaj yaptırmayanlara göre daha az endişeli ve daha pozitif hissettileri rapor edilmiştir. Birkaç küçük çalışma lavanta aromaterapisinin demans hastalarında ajitasyonun azalmasına yardımcı olabileceğini düşündürmektedir. Lavanta çiçeği, Almanya'da uykusuzluk, huzursuzluk ve sinirsel mide tahrişleri için bir çay olarak E komisyonu ve alman sağlık bakanlığı tarafından onaylanmıştır. Darısı bizimkilerin başına diyorum

Alopecia areata

Saç dökülmesine neden olan otoimmün bir hastalık olan alopesi areata'lı 86 kişi ile  yapılan bir çalışmada, saç derilerine 7 ay boyunca lavanta ve diğer uçucu yağlar ile masaj yapanların,bu proramı uygulamayanlara nazaran saç dökülmesinde çok belirgin bir azalma olduğu ve saçların daha güçlü çıktığı görülmüştür.  Öte yandan, ön çalışmalar, laventa çayının hirsuitizmli kadınların tedavisinde etkili olabileceğini (aşırı tüylenme) göstermektedir.

Diğer kullanımlar

Aromaterapistler, baş ağrısı, sinirsel bozukluklar ve tükenme tedavisinde (son yılların yaygın sendromu tükenmişlik sendromu) inhalasyon tedavisinde lavanta kullanırlar. Bitki uzmanları mantar enfeksiyonları (kandidiyaz gibi), yaralar, egzama ve akne gibi lavanta yağı ile cilt hastalıklarını tedavi eder. Eklem ve kas ağrısı için bir şifa banyosunda da kullanılır. Egzama olan çocuklar için yapılan tedavileri değerlendiren bir çalışmada, semptomları iyileştiren annenin terapötik dokunuşuydu; Diğer bir deyişle, esans yağları (lavanta dahil) ve yağsız masaj, hem kuru hem de pul pul deri lezyonlarını azalttı.

Bir başka çalışmada, lavanta yağının ameliyat sonrası ağrı kontrolünü iyileştirebileceği bulundu. Göğüs biyopsisi geçiren elli kişi lavanta yağı damlatılmış su ya da tek başına oksijen takviyeli su içti. Lavanta grubundaki insanlarsade su grubundaki insanlardan daha iyi ağrı kontrolü bildirdiler.

Mevcut Formlar

Ticari müstahzarlar kuru çiçekler ve lavanta bitkisinin uçucu yağlarından yapılır. Bu müstahzarlar aşağıdaki formlarda temin edilebilir:

1. Aromaterapi yağları
2. Banyo jöleleri
3. Ayıklar
4. İnfüzyon
5. Losyonlar
6. Sabunlar
7. Çaylar
8. Tentürler
9. Kurutulmuş çiçekler

Nasıl Kullanılmalıdır

Pediyatrik

• Çocuklarda oral kullanımı tavsiye edilmez.
• Küçük kesikler ve kazıntılar gibi cilt enfeksiyonlarını ve yaralanmalarını tedavi etmek için seyreltilmiş konsantrasyonlarda topikal olarak kullanılabilir. Çocuklar için de aromaterapi formülleri var. Dozaj için bilgili bir tedarikçiyle konuşun. Açık bir yarada asla lavanta kullanmayın. Derhal tıbbi yardım isteyin.
• Yayınlanan bir çalışmada New England Tıp Dergisi'nde bazı şampuanlar, sabunlar, ve losyonlar içinde lavanta ve çay yağları erkeklerde jinekomasti, meme gelişimini olumsuz yönde etkileyebilmektedir sonucuna varılmıştır. Herhangi bir endişeniz varsa, bir çocuğa lavanta kullanmak konusunda doktorunuza danışın.

Yetişkin

Lavanta için yetişkinlerde önerilen dozlar şunlardır:

• Dahili kullanım: Sizin için doğru dozu bulmak için bilgili bir sağlayıcıyla konuşun.
• Soluma: 2-3 bardak kaynar suda 2 ila 4 damla lavanta yağı eklenmeli ve buharı solunmalıdır. Baş ağrısı, depresyon veya uykusuzluk için çok işinize yarar . Astım varsa, temel yağ teneffüslerini kullanmadan önce doktorunuzla konuşarak sizin için doğru olup olmadıklarını araştırın.Veya kendiniz test edin astımınız bu kokuya refleks gösteriyor ise kullanmayın 
• Topikal harici uygulama: Uygulama kolaylığı için, her kullanımda badem veya zeytin yağının içine 1 ila 2 damla ekleyin. Lavanta yağı oral yoldan alınırsa zehirlidir. Sadece harici veya inhalasyonla yağı kullanın. Ayrıca, dudaklar ve burun deliği gibi gözlerle veya müköz zarlarla temasından kaçının.

Önlemler

Otların kullanımı, vücudu güçlendirmek ve hastalığı tedavi etmek için zamana dayalı bir yaklaşımdır. Bununla birlikte otlar, yan etkileri tetikleyebilen ve diğer şifalı bitkiler, takviyeler veya ilaçlarla etkileşime girebilen aktif bileşenleri içerir. Bu sebeplerden dolayı, bitkisel ilaç alanında uzman bir sağlık uzmanının gözetiminde, otları özenle almalısınız.

Bazı insanlar lavanta alerjik reaksiyon gelişebilir. Bulantı, kusma, baş ağrısı ve titreme bazı insanlarda teneffüs edildikten veya lavanta cildin içerisinden emildikten sonra bildirilmiştir. Lavanta cilde uygulandığında bazı insanlarda tahrişe neden olabilir. Ağız yoluyla lavanta kullanımı kabızlık, baş ağrısı ve iştah artmasına neden olabilir. Lavanta yağı oral yoldan alınırsa zehirlidir.

Gebe ve emziren kadınlar lavanta kullanmaktan kaçınmalıdır.

Olası Etkileşimler

CNS Depresanlar: Lavanta ve konvansiyonel ilaçlar arasındaki etkileşimlerin bilinen bir bilimsel raporu yoktur. Bununla birlikte, lavanta gevşemeyi teşvik ettiğinden, merkezi sinir (CNS) depresanların etkilerini daha güçlü hale getirebilir. Bu ilaçlar, ağrı için morfin veya oksikodon (OksiContin) gibi uyuşturucular ve lorazepam (Ativan), diazepam (Valium) ve alprazolam (Xanax) gibi yatıştırıcı ve anti-anksiyete ajanları içerir. Bu ve diğer sakinleştiricilerle lavanta kullanmadan önce doktorunuza danışın.

Araştırmayı Destekleme

Anderson C, Lis-Balchin M, Kifk-Smith M. Çocukluk çağında atopik egzamada esansiyel yağlarla masajın değerlendirilmesi. Phyother Res . 2000; 14 (6): 452-456.

Auerbach P. Auerbach: Vahşi Doğa Tıbbı . 5. baskı. Philadelphia, PA: Elsevier Mosby; 2007.

Blumenthal M, Goldberg A, Brinckmann J. Bitkisel Tıp: Genişletilmiş Komisyon E Monografileri . Newton, MA: İntegratif Tıp İletişimi; 2000: 226-229.

Ernst E. Tamamlayıcı ve Alternatif Tıp İçin Masaüstü Kılavuzu: Kanıta Dayalı Bir Yaklaşım . Edinburgh: Mosby; 2001: 130-132.

Fibler M, Quante A. Majör depresif bozukluk ve psikomotor ajitasyon, uykusuzluk ve kaygı semptomlarından muzdarip hastalarda lavendula yağ kapsüllerinin kullanımı hakkında bir vaka serisi. Medeni Tamamlayıcı . 2014; 22 (1): 63-9.

Graham PH, Browne L, Cox H, Graham J. Radyoterapi sırasında aromaterapi soluma: plasebo kontrollü çift kör randomize bir çalışmanın sonuçları. J Clin Oncol . 2003; 21 (12): 2372-6.

Gyllenhaal C, Merrit SL, Peterson SD, Block KI, Gochenour T. Uyku bozukluklarında bitki uyarıcı ve yatıştırıcıların etkinliği ve güvenliği. Uyku Tıbbı İncelemeleri . 2000; 4 (2): 1-24.

Han SH, Hur MH, Buckle J, Choi J, Lee MS. Kolej öğrencilerinde aromaterapinin dismenore belirtilerine etkisi: Randomize plasebo kontrollü bir klinik çalışma. J Alternatif Tamamlayıcı Med . 2006; 12 (6): 535-41.

Henley DV, Lipson N, Korach KS, Bloch, CA. Prepubertal jinekomasti, lavanta ve çay ağacı yağlarıyla bağlantılıdır. New England Tıp Dergisi . 2007; 5 (365): 479-485.

Howard S, Hughes BM. Lavanta aromaterapisinin aroma değil, beklenen beklentileri genç sağlıklı kadınlarda psikofizyolojik gevşeme endekslerine olan etkisini açıklar. Br J Sağlık Psikolojisi . 2008 Kasım; 13 (Kitabın 4): 603-17.

Kim JT, Wajda M, Cuff G, ve ark., Postoperatif ağrı tedavisinde aromaterapinin değerlendirilmesi: pilot çalışma. Ağrı Uygulaması . 2006; 6 (4): 273-7.

LaValle JB, Krinsky DL, Hawkins EB ve diğerleri. Doğal Terapötik Cep Rehberi . Hudson, OH: LexiComp; 2000: 468-469.

Lee, Lee GJ. [Lavanta aromaterapisinin kadınlarda üniversite öğrencilerinde uykusuzluk ve depresyon üzerine etkileri] Taehan Kanho Hakhoe Chi . 2006; 36 (1): 136-43.

Lin PW, Chan W, Ng BF, Lam LC. Demanslı Çinli yaşlı insanlarda ajitasyon davranışlarına müdahale olarak aromaterapinin ( Lavandula angustifolia ) etkinliği: çapraz randomize bir çalışma. Int J Geriatr Psikiyatrisi . 2007; 22: 405-10.

Lytle J, Mwatha C, Davis KK. Lavanta aromaterapisinin orta dereceli bakım ünitesindeki yaşam bulguları ve algılanan uyku kalitesi üzerine etkisi: Bir pilot çalışma. Am J Crit Care . 2014; 23 (1): 24-9.

Moon T, Wilkinson JM, Cavanagh HM. Giardia duodenalis, Trichomonas vaginalis ve Hexamita inflata karşı iki Lavandula uçucu yağların antiparaziter etkinliği. Parazitol Ar . 2006; 99 (6): 722-8.

Motomura N, Sakurai A, Yotsuya Y. Zihinsel stresin lavanta kokusu ile azaltılması. Mot Becerilerini Algılama . 2001; 93 (3): 713-718.

Pemberton E, Turpin PG. Yoğun bakımda hemşirelerde uçucu yağların işle ilgili stres üzerine etkisi. Holist Hemşirelik Uygulaması . 2008 Mart-Nisan; 22 (2): 97-102.

Rho KH, Han SH, Kim KS, Lee MS. Koreli yaşlı kadınlarda aromaterapi masajının kaygı ve benlik saygısına etkisi: pilot çalışma. Int J Neurosci . 2006; 116 (12): 1447-55.

Shimizu K, Gyokusen M, Kitamura S, Kawabe T, Kozaki T, Ishibashi K, et al. Lavanta esansiyel yağı, insanlardaki uzun vadeli bir görev sırasında azalan dikkati inhibe etti. Biosci Biotechnol Biochem . 2008 Tem; 72 (7): 1944-7.

Soden K, Vincent K, Craske S, Lucas C, Ashley S. Bir hospis ortamında aromaterapi masajının randomize kontrollü bir denemesi. Palliat Med . 2004; 18 (2): 87-92.

Soltani R, Soheilipour S, Hajhashemi V, Asghari G, Bagheri M, Molavi M. Pediyatrik hastalarda aroma terapisinin lavanta esansiyel yağıyla post tonsillektomi ağrısı üzerine etkisinin değerlendirilmesi: randomize kontrollü bir çalışma. Int J Pediatr Otorinolaringung . 2013; 77 (9): 1579-81.

Tirabassi G, Giovannini L, Paggi F ve diğerleri. Hafif idiopatik hirsutizmden etkilenen genç kadınların tedavisinde Lavanta ve Çay ağacı yağlarının olası etkinliği. J Endocrinol Invest . 2013; 36 (1): 50-4.

Williams TI. Otizmli çocuklarda aromaterapi masajının uyku üzerine etkilerinin değerlendirilmesi: pilot çalışma. Evidence Based Complement Alternat Med . 2006; 3 (3): 373-7.

Yip YB, Tse SH. Hong Kong'daki alt akut, spesifik olmayan boyun ağrısı için aromatik lavanta esansiyel yağlı akupressure etkinliği üzerine deneysel bir çalışma. Klinik Uygulamayı Tamamlayın . 2006; 12 (1): 18-26.