caksir-otu-dogal-afrodizyak

Çakşırotunun afrodizyak etkisi var mı?
Prof Erdem YEŞİLADA

Çakşırotu, çağşır (Ferula elaeochrtris) kurutulmuş kökleri, Güney Anadolu’ da (Adana, İçel, Hatay) toz edilip bal ile karıştırılarak cinsel gücü artırıcı olarak kullanılıyor. Hatay’da kısırlık tedavisinde etkili olduğu ve hatta yapraklarını yiyen keçilerin ikiz doğurduğu ileri sürülüyor. Çakşırotu bu iddialar nedeniyle, ülkemizde erkekler arasında ‘bitkisel Viagra’ adıyla deyim yerindeyse adeta efsaneleşmiş. Acaba gerçekten etkili mi?

Ülkemizde, bilhassa Doğu Anadolu’da çeşitli çağşır türleri yetişmekte ve bazılarının taze yaprakları sebze olarak yöresel pazarlarda satılmakta.. Haşlanarak ilk suyu atıldıktan sonra kalan kısım yumurtayla pişirilerek yeniyor. Diğer bir türü ise (siyabu) Van otlu peynirinin içerisinde de yer alıyor. Bazı türlerinin gıda olarak da kullanılmasına karşılık, ne derecede güvenli?

Ferula türleri Akdeniz bölgesinden Orta Asya’ya uzanan alanda yaygın bulunan genellikle yüksek yerlerde yetişen boylu bitkiler. Bilimsel kayıtlarda ülkemizde onyedi türü bulunduğu kayıtlı, ancak İran’dan Özbekistan’a kadar uzanan bölgede yüzlerce türü yetiştiği biliniyor. Bu kadar çok türünün bulunmasına karşılık, sadece bir kaç Ferula türünün cinsel gücü artırmak amacıyla kullanıldığı bildiriliyor. Bu bitkiler arasında Ortadoğu ülkelerinde ‘Lübnan Viagrası’ olarak bilinen Ferula hermonis (Arapça adı, zallouh) kökleri üzerinde yapılmış bazı yayınlar bulunuyor. Yapılan bir çalışmada erkek sıçanlarda cinsel güç üzerindeki etkisi sildenafil (Viagra) ile karşılaştırılmış ve etki şeklinin tamamen farklı olduğu sonucuna varılmış.

UZUN SÜRE KULLANILMAMALI
İçerisinde bulunan bazı bileşenlerin yapısal benzerliği nedeniyle sentetik östrojen (kadınlık hormonu) kadar kuvvetli östrojenik etki gösterdiği tespit edilmiş. Yapılan deneyler ferutinin’in testosteron sentezini uyardığını ortaya koymuş. Sıçanlarda kızışmayı artırdığı, tembel sıçanlarda boşalma süresini kısalttığı tespit edilmiş.

Buraya kadar belki iyi, ama süre ve miktara bağlı olarak önemli riskler ortaya çıkıyor.

Yapılan toksisite (zararlılık) değerlendirmesinde yüksek miktarda kullanılması ile sıçanların vücut ağırlığında azalma, karaciğer büyümesi, kan değerlerinde azalma ve hatta uzun süre kullanıldığında (20 gün) ölüm görülmüş. On gün gibi uzun süreli kullanımı ile erkeklik hormunu seviyesini beklenenin aksine azalttığı ve hatta erkek doğum kontrol hapı gibi işlev görmeye başlayabileceği ileri sürülüyor. Bu önemli bir husus.

TOKSİK ETKİSİ OLABİLİR
Ülkemizde yapılan bir çalışmada kök tozunun (Ferula communis) koyunların yemine yüzde 5-10 oranında karıştırılması durumunda kızışmayı artırmasına karşılık, bazı türlerinin koyunlarda zararlı etkilere yol açtığı belirtiliyor. Hatta 2006 tarihli bir başka çalışmada aynı bitkinin (Ferula communis) zehirli ve zehirsiz tiplerinin bulunduğu gösterilmiş. Bu bakımdan bazı türlerinin gıda olarak tüketilmesine karşılık, çok benzer özelliklere sahip diğer bazı türlerinin toksik olabileceği unutulmamalı.

Sonuç olarak, yüzlerce Ferula türü arasında sadece birkaç türün cinsel güç üzerinde etkili olduğu (afrodizyak), ancak bu türlerin fazla miktarlarda ve bir haftadan uzun süre kullanılması ile afrodiziyak etkinin tersine dönebildiği, bazı türlerin gıda olarak tüketilmesine karşılık önemli bir kısmının hayvanlar ve insanlarda zararlı etkileri bulunduğu görülüyor. Bu nedenlerden dolayı, bilinçsizce ve gelişigüzel bir şekilde hazırlanarak ‘bitkisel Viagra’ gibi cazip isimlerle satılan ürünlerin kullanılmasının önemli risklere yol açabileceği gözardı edilmemelidir.

Yorum Gönder

yorumlarınıza ve yorum sayfası üzerinden bize sorduğunuz sorularınaza en kısa sürede dönmeye çalışacağız daha sağlıklı bir iletişim için sağ alt köşede çıkan whatsapp ikonuna tıklar iseniz direk whatsapp iletişimi sağlayabilirsiniz.

Not: Yalnızca bu blogun üyesi yorum gönderebilir.

[blogger] [facebook]

ivythemes

{facebook#YOUR_SOCIAL_PROFILE_URL} {twitter#YOUR_SOCIAL_PROFILE_URL} {google-plus#YOUR_SOCIAL_PROFILE_URL} {pinterest#YOUR_SOCIAL_PROFILE_URL} {youtube#YOUR_SOCIAL_PROFILE_URL} {instagram#YOUR_SOCIAL_PROFILE_URL}

İletişim Formu

Ad

E-posta *

Mesaj *

Blogger tarafından desteklenmektedir.
Javascript DisablePlease Enable Javascript To See All Widget